Dialoog met onze stakeholders in Nederland
Naast dagelijks contact met reizigers onderhoudt NS intensieve relaties met veel verschillende partners en stakeholders. Dankzij deze op vertrouwen gebaseerde dialoog kunnen we gezamenlijk kansen benutten en vroegtijdig risico’s in kaart brengen en waar mogelijk beheersen. Ook leveren de gesprekken waardevolle kennis en ideeën op voor onze organisatie en een betere en duurzame dienstverlening aan de reiziger. Deze continue dialoog verrijkt onze afwegingen om Nederland duurzaam bereikbaar te houden voor iedereen.
Onze stakeholders
Mensen of groepen die beïnvloed worden door onze acties en die zelf invloed hebben op onze organisatie en dienstverlening zien we als onze stakeholders. NS monitort voortdurend wie belanghebbenden zijn. De aard van een aantal van onze contacten met stakeholders is ingegeven door wetgeving (ministeries en toezichthouders), samenwerking in de keten (vervoerders, ProRail), maar ook door het publieke karakter van onze dienstverlening (reizigers, politiek, media en belangengroepen). Ook stakeholders die zich tijdelijk manifesteren rondom bepaalde onderwerpen kunnen een relevante inbreng hebben en nemen we serieus. We organiseren sessies met stakeholders over specifieke thema’s of een brede stakeholderdialoog over de koers van NS, zoals afgelopen jaar over onder meer de afschaling van de dienstregeling en de prijs van het treinkaartje. De dialogen met onze stakeholders vinden op verschillende niveaus in de organisatie plaats, waarbij ook de raad van bestuur veelvuldig betrokken is. Zo bouwen we aan vertrouwen.
Samenwerking in de vervoersketen
Voor een optimale reis van deur tot deur werken we samen met partners in de vervoersketen. Deze samenwerking heeft een prominente rol binnen alle lagen van onze organisatie. Niet alleen operationeel maar ook strategisch en met oog voor de langetermijnvisie die vanuit de Mobiliteitsalliantie is opgesteld om mobiliteit binnen Nederland te verbeteren en optimaliseren.
Toekomstbeeld OV 2040
Nationale en regionale partijen blijven samenwerken om een belangrijke bijdrage te leveren aan de maatschappelijke opgaven van een bereikbaar en leefbaar Nederland. Onze bijdrage is gebundeld in diverse (spoor)corridorstudies, het manifest Bus Rapid Transit (BRT) en een Actie-agenda OV-Knooppunten. Het is het resultaat van jarenlang onderzoek en samenwerking vanuit het programma Toekomstbeeld OV (TBOV2040).
Voor reizigers zijn de doorontwikkeling van het OV-netwerk en knooppunten van belang. We zijn dan ook verheugd dat meerdere onderdelen van de ontwikkelagenda TBOV eind 2022 omgezet zijn in concrete investeringsafspraken in het kader van het MIRT. Voorbeelden hiervan zijn het doortrekken van de Noord-Zuidlijn naar Hoofddorp en de nieuwe stations tussen Leiden en Dordrecht (bijvoorbeeld Rotterdam Stadionpark).
Regionaal maatwerk
NS is er voor heel Nederland. We hebben oog voor de behoeften van verschillende regio’s én voor de nationale en internationale bereikbaarheid van Nederland. In 2022 heeft NS opnieuw een aantal bestuurlijke regiodiners georganiseerd. Tijdens deze diners spraken regionale bestuurders en de raad van bestuur van NS over gezamenlijke ambities en opgaven en over de samenwerking tussen regio’s en NS.
NS kampt met personeelskrapte en heeft daarom een stap teruggezet in de dienstregeling. Daarover voeren we een intensieve dialoog met onze stakeholders. We informeren hen tijdig en lichten de achtergrond van keuzes toe. Omgekeerd brengen we de zorgen van de regio over de ontwikkeling van die dienstregeling naar de NS-directie.
Daarnaast blijven we ons richten op verdere ontwikkeling van de spoor-/OV-infrastructuur en op de rol van de trein in de bereikbaarheidsprogramma’s. Regionale overheden hebben veel aandacht voor en interesse in knooppuntontwikkeling (mobiliteitshubs), mede vanuit de woningbouwbehoefte en internationale treinverbindingen. Regionale bestuurders staan voor grote opgaven en complexe uitdagingen, zoals woningbouw en daarmee samenhangende bereikbaarheids- en mobiliteitsvraagstukken. NS kan bijdragen aan het oplossen van deze opgaven. De samenwerking met de provincies en regio’s wil NS intensiveren door gezamenlijk plannen uit te blijven werken en maatregelen te realiseren.
Dilemma’s in overleggen
Door vroegtijdig dilemma’s te delen met stakeholders probeert NS inzicht te geven in onze afwegingen en gezamenlijk tot oplossingen te komen. We geven stakeholders feedback over hun ideeën en adviezen en de effecten van de dialoog op het beleid van NS, zowel in reguliere overleggen en themasessies als in verslagen. Het doel is dat reizigers hiervan profiteren, maar vaak is het onvermijdelijk dat er reizigers zijn voor wie een keuze nadelig uitpakt. Over deze dilemma’s spreken we met consumentenorganisaties. Het afgelopen jaar spraken we met stakeholders onder andere over de dienstregeling, productportfolio’s en toegankelijkheid.
Overleg met vakbonden
NS hecht veel waarde aan een goede relatie met de vakbonden. In september 2022 heeft NS met de vakbonden een nieuwe cao afgesproken met een looptijd van 1 juli 2022 tot 1 januari 2024. De gesprekken speelden zich af in de context van maatschappelijke ontwikkelingen zoals arbeidsmarkproblematiek en hoge inflatie. Ook het NS-specifieke thema van het capaciteitsprobleem – met als gevolg een verhoogde werkdruk onder het personeel – speelde een rol. NS sprak afgelopen jaar met de bonden verder over onder meer organisatieveranderingen, tijdelijke afschaling van de dienstregeling, de pensioenregeling en tijdelijke oplossingen voor het capaciteitsprobleem.
Casus: knooppuntontwikkeling
Veel regio’s in Nederland staan voor forse uitdagingen. Zo staan er na corona op tal van plekken weer lange files. De woningbouwopgave van veel gemeenten kan alleen gepaard gaan met een goede bereikbaarheid van nieuwe woonwijken. Als land staan we voor een forse klimaatopgave. Het station als knooppunt van mobiliteit waar reizigers kunnen overstappen op fietsen, bussen en andere treinen kan een belangrijke rol spelen bij al die uitdagingen. Net als het faciliteren van deelmobiliteit.
NS is daarom veelvuldig in gesprek met gemeenten en provincies om samen te werken aan oplossingen die het beste zijn voor hun inwoners. Zo werken we in Randstad Noord aan het verlagen van de parkeernormen bij stations. In Breukelen hebben we de ontwikkeling van wonen en werken rond het station verkend: zo kan dat fungeren als regionale ‘hub’ richting Amsterdam en Utrecht.
In de regio Zuid ontwikkelen we de knooppunten van de stations in Roosendaal, Oss, Best en Eindhoven. In Vlissingen participeren we in een project met autonoom vervoer. In Noordoost ontwikkelen we de stations Kampen-Zuid en Steenwijk als knooppunt voor de regio.
NS kijkt met de partners onder meer naar de kansrijkheid van de knooppunten, de relatie met de dienstregeling en de bijdrage aan de levendigheid rond stations.
Casus: Intercity Nieuwe Generatie
NS werkt samen met leverancier Alstom aan het ontwikkelen, het testen en de instroom van de Intercity Nieuwe Generatie (ICNG). Deze 99 nieuwe Intercity’s zijn goed voor in totaal 33.000 zitplaatsen. NS heeft haar stakeholders vanaf het allereerste begin betrokken bij de introductie van de ICNG: van een werkbezoek aan de 3D-kamer van treinfabrikant Alstom in Frankrijk, de eerste testopstelling (mockup) in Amersfoort tot de publiekspresentatie in Rotterdam op 2 en 3 juli 2022.
Na uitgebreide testen op het testcircuit in Tsjechië en in de klimaatkamer in Wenen, startte in 2022 het uitgebreide test- en opleidingsprogramma in Nederland. Voor de toelating werkte NS nauw samen met ILT. Samen met Alstom werkt NS hard aan een zorgvuldige en betrouwbare introductie van de nieuwe trein.
Op zaterdag 2 en zondag 3 juli stond de Intercity Nieuwe Generatie (ICNG) twee dagen lang langs het perron op Rotterdam Centraal. Collega’s leidden daarin maar liefst 3.500 bezoekers rond. Hun reacties zijn terug te zien op het YouTube-kanaal van NS. Ook stakeholders, onder wie vertegenwoordigers van consumentenorganisaties, ProRail en regionale en landelijke overheden, kregen een speciale rondleiding door de trein.