Vermeden CO₂-uitstoot

NS-treinen rijden sinds 2017 op 100% groene stroom. Per saldo stoten we daarmee op jaarbasis tijdens het rijden geen CO₂ meer uit. Reizen met de trein in plaats van met de auto of het vliegtuig zorgt voor ‘vermeden CO₂’: als elke Nederlander vanaf morgen alleen nog met de trein reist, betekent dit per direct jaarlijks gemiddeld 1,5 ton CO₂ uitstoot per Nederlander. Dit is ruim 20% van de reductie per Nederlander die in 2030 gerealiseerd moet zijn op basis van de Europese Klimaatwet.

Ook als andere vervoermiddelen overgaan op duurzamere brandstoffen blijft de trein een duurzame keuze. Dat komt door het lagere energie- en grondstoffenverbruik per gemaakte reizigerskilometer ten opzichte van andere vervoersmiddelen, zoals de (elektrische) auto. Een hoge(re) gemiddelde bezettingsgraad van de trein is echter essentieel om deze voorsprong te behouden.

Klimaatneutraal vervoer, duurzame onderneming

NS is een van de grootste elektriciteitsverbruikers in Nederland. 93% van deze energie gebruiken we voor het laten rijden van treinen en 7% voor stations, kantoren en werkplaatsen. Voor klimaatneutraal treinvervoer kopen we voor onze treinen op jaarbasis net zo veel nieuwe groene stroom van windparken in als we verbruiken.

Daarnaast is NS in 2019 gestart met het treinvervangend busvervoer klimaatneutraal uit te voeren. Het treinvervangend busvervoer zetten we in wanneer door bijvoorbeeld werkzaamheden, storingen of calamiteiten onze treinen op bepaalde tijden en trajecten niet kunnen rijden. Touringcarleveranciers kunnen klimaatneutraal vervoer bieden door bussen op hernieuwbare brandstof uit afval- en reststromen in te zetten. Bij gepland vervangend busvervoer zetten we dit soort bussen zoveel mogelijk direct in. Dat is echter niet altijd mogelijk. Busleveranciers kunnen dan dieselritten compenseren met duurzame ritten voor andere opdrachtgevers binnen hetzelfde kalenderjaar. Zo geeft NS een impuls aan klimaatneutraal busvervoer in eigen contracten en daarbuiten.

Uitstoot van CO₂

NS heeft energie nodig voor het rijden van treinen en voor bijvoorbeeld het verwarmen van stations en gebouwen. Door het gebruik van die energie stoten we CO₂ uit. Eneco wekt voor NS duurzame energie op in windmolenparken. Over heel 2022 wekte Eneco evenveel energie voor NS op als we nodig hadden voor het rijden van de treinen.
Opwekken en verbruiken gebeurt niet altijd in dezelfde uren. Zo rijdt NS ook treinen als het niet waait: op dat moment hebben we dus meer energie nodig dan we opwekken. Over heel 2022 hadden we in 40% van de uren meer energie nodig dan we op dat moment opwekten. Er zijn momenten dat we evenveel of meer energie opwekken dan we gebruiken, bijvoorbeeld als het ’s nachts, als we weinig treinen rijden, hard waait. Over heel 2022 wekten we in 60% van de uren evenveel of meer energie op dan we op dat moment nodig hadden.

NS gebruikt drie methodes om haar CO₂-uitstoot te berekenen:

• Market-based: de totale CO₂-uitstoot van de energie die NS op jaarbasis verbruikt minus de energie die voor NS wordt opgewekt in windmolenparken. Over heel 2022 verbruikten we voor het rijden van de trein evenveel energie als we opwekten, dus onze uitstoot met deze methode is nagenoeg 0 kiloton voor het rijden van de trein.

• Matching: De CO₂-uitstoot van de uren dat we meer energie verbruikten dan we opwekten. Dat is dus in ongeveer 40% van de uren het geval. In die 40% van alle uren in 2022 was onze uitstoot 200 kiloton (waarvan 184 kiloton voor treinen & treinvervangend busvervoer).

• Location-based: de CO₂-uitstoot van de energie die NS per jaar gebruikt, als we helemaal geen duurzame energie zouden opwekken. Met deze methode kunnen we onszelf beter vergelijken met andere Nederlandse organisaties. Met deze meetmethode zou onze totale uitstoot in 2022, 495 kiloton zijn.

Totale CO₂-uitstoot NS

De totale CO₂-uitstoot van onze treinen, stations en gebouwen. Onze totale CO₂-uitstoot daalde in 2022 ten opzichte van vorige jaren.

• * Scope 1, 2 en 3 (treinvervangend busvervoer)

CO₂-uitstoot door het rijden van treinen en treinvervangend busvervoer

Het energieverbruik van treinen per gemaakte reizigerskilometer noemt NS energie-efficiëntie tractie. In de volgende grafiek staat de energie-efficiëntie tractie samen met het totale energieverbruik van onze treinen en treinvervangend busvervoer. Door duurzame elektriciteit in te kopen, hebben we de CO₂-uitstoot door het rijden van treinen en treinvervangend busvervoer de afgelopen jaren sterk teruggedrongen.

• * Scope 1, 2 en 3 (treinvervangend busvervoer)

Uitstoot door stations en gebouwen

Voor onze stations en gebouwen dringen we het energieverbruik en de daaraan gerelateerde CO₂-uitstoot steeds verder terug. Gas kopen we sinds 2020 volledig groen in (Scope 1). Verder maken we op sommige locaties ook gebruik van stadsverwarming (Scope 2).

• * Scope 1 en 2

In de volgende tabel staat de CO₂-uitstoot per gemaakte reizigerskilometer. Dat doen we om de vergelijking met andere vervoermiddelen te kunnen maken. Hieruit blijkt dat NS op jaarbasis door het rijden van treinen sinds 2018 geen CO₂ meer uitstoot.

• * Scope 1 en 2

Energieverbruik

NS verbruikt elektriciteit (1.151 GWh), hvo (hydrovegetable oil)-diesel (2,0 miljoen liter), warmte (21 TJ) en gas (5,4 miljoen m³) voor treinen, bussen, stations, werkplaatsen en kantoren. Omgerekend naar GWh is dit in totaal 1.230 GWh aan energie per jaar. Met onze Warmte Koude Opslag wekken we op 6 stations het equivalent van 21 GWh aan warmte en koude op.

Het energieverbruik van treinen per gereden reizigerskilometer noemt NS energie-efficiëntie-tractie. In de volgende grafiek staat de energie-efficiëntie-tractie samen met het totale energieverbruik van onze treinen en treinvervangend busvervoer. De reizigersaantallen bedragen over 2022 13,3 miljard, dat is 49% meer dan 2021. Hierdoor gebruiken we ook veel minder energie per reizigerskilometer. In 2022 was het energieverbruik per reizigerskilometer 83,8 Wh/rkm.