Sociale veiligheid
NS draagt zorg voor een veilige reis- en werkomgeving waar reizigers en medewerkers zich prettig voelen. Dit doen we samen met de overheid, andere vervoerders, politie en andere organisaties. Daarnaast zorgen we ervoor dat onze eigendommen, treinen en gebouwen schoon, heel en veilig zijn, wat bijdraagt aan het gevoel van sociale veiligheid.
Om ervoor te zorgen dat mensen zich prettig voelen in de nabijheid van anderen hebben we maatregelen genomen zoals toezicht, zichtbaar aanwezig personeel, het afschermen van hangplekken en gerichte informatievoorziening via omroepberichten om sociale veiligheid te bevorderen. We hebben camera’s, Veiligheid & Service-personeel en particuliere beveiligers ingezet op stations waar reizigers zich onveilig voelen en waar feitelijk sprake was van criminaliteit of overlast. Door het geringe aantal reizigers aan het begin van het jaar vielen veroorzakers van overlast, zoals zwervers en hangjongeren, meer op. Reizigers deden 2.548 keer via een WhatsApp-bericht of sms via 06-13181318 melding van een onveilig gevoel of overlast in NS-treinen. Dat is 10% van het totale aantal meldingen dat de meldkamer van NS bereikte. We merkten daarnaast in 2021 steeds meer dat niet alle reizigers coronamaatregelen, zoals het dragen van een mondkapje, opvolgen. We blijven hen aanspreken, al leidt dit in sommige gevallen tot agressie van reizigers. Bij grootschalige evenementen, zoals de Dutch Grand Prix, werden ´crowd control´-maatregelen ingezet om de reizigersaantallen en -stromen en de bijbehorende risico´s te beheersen.
Beschermen van eigendommen en middelen
NS wil eigendommen en terreinen goed beschermen tegen beschadiging, vandalisme en het onbevoegd betreden van locaties. NS werkt samen met de politie in de aanpak tegen graffiti. De meeste graffiti wordt aangebracht op de opstelterreinen. Er worden diverse nieuwe technieken op de opstelterreinen getest om graffitispuiters op te sporen, zoals detectoren en sensoren die registreren waar en wanneer indringers het terrein opkomen en geluid en geur van spuitbussen detecteren. Dit resulteert in een gemiddelde van circa 700 m2 graffiti per dag en dit is circa 30% lager dan in 2020.
Terrorisme
Sinds december 2019 is het actuele dreigingsniveau van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) aanzienlijk: een terroristische aanslag in Nederland is voorstelbaar. Naast terrorisme zien we dat ook extreem geweld met een ander motief, zoals bijvoorbeeld extremisme, psychiatrische stoornissen of georganiseerde misdaad een toenemend risico vormen. In 2021 hebben zich geen grote gebeurtenissen voorgedaan binnen NS, maar met toenemende reizigersaantallen namen verstoringen als gevolg van verdachte situaties toe. In 2021 zijn de mogelijkheden voor (grotere) operationele oefeningen beperkt geweest door coronamaatregelen. NS heeft zich in 2021 met name ingespannen om leerpunten van incidenten en oefeningen in het verleden goed te borgen.
Incidenten met agressie
Elk incident met agressie heeft grote impact op mensen. Daarom stimuleert NS medewerkers om agressie-incidenten altijd te melden. Het afgelopen jaar zijn er 744 incidenten gemeld van agressie tegen medewerkers in de A-categorie (meest ernstige incidenten). Dit is een stijging van 12,6% ten opzichte van het jaar ervoor (2020: 661). De incidenten betroffen vormen van bedreiging (277), daarnaast was er in 191 gevallen sprake van lichamelijk geweld. Verder was er sprake van wederspannigheid (125), bespugen (124), dreigen met een wapen (25) en aanranding (2). De stijging van het aantal incidenten lijkt samen te gaan met een toename van het aantal reizigers en indirecte gevolgen van corona maatregelen. Bij 71 incidenten in de A-categorie was het aanspreken op een coronamaatregel de directe oorzaak van agressie (2020: 83).
In de trein is het aantal agressie-incidenten in de A-categorie gestegen: 243 in 2021 tegenover 197 in 2020, een stijging van 23%. Op het station is het aantal incidenten toegenomen met 7,6% (496 in 2021 tegenover 461 in 2020). Van het geüniformeerde personeel waren 755 medewerkers betrokken bij enige vorm van fysieke agressie (2020: 714).
Het aantal letselgevallen is gestegen met 8,8%: in 2021 waren er 186 letselgevallen als gevolg van agressie tegen medewerkers (2020: 171). Dit betreft voor het grootste deel licht letsel (87%). In 172 gevallen ging het om geüniformeerde medewerkers van NS (2020: 162), waarvan 123 Veiligheid & Service-medewerkers (2020: 119).