1. Opbrengsten
In de volgende tabel worden de opbrengsten uitgesplitst naar een combinatie van vervoersoort en geografisch gebied.
(in miljoenen euro's) | Opbrengsten | Additionele bijdragen overheden in verband met corona | 2021 |
Treingerelateerd vervoer in Nederland | 1.519 | 925 | 2.444 |
Stationsontwikkeling en -exploitatie in Nederland | 355 | 15 | 370 |
Treingerelateerd vervoer in het Verenigd Koninkrijk | 3.027 | - | 3.027 |
Busgerelateerd vervoer in het Verenigd Koninkrijk | 267 | - | 267 |
Treingerelateerd vervoer in Duitsland* | 378 | - | 378 |
Totaal opbrengsten | 5.546 | 940 | 6.486 |
(in miljoenen euro's) | Opbrengsten | Additionele bijdragen overheden in verband met corona | 2020 |
Treingerelateerd vervoer in Nederland | 1.539 | 818 | 2.357 |
Stationsontwikkeling en -exploitatie in Nederland | 376 | 24 | 400 |
Treingerelateerd vervoer in het Verenigd Koninkrijk** | 2.860 | - | 2.860 |
Busgerelateerd vervoer in het Verenigd Koninkrijk | 240 | - | 240 |
Treingerelateerd vervoer in Duitsland | 744 | - | 744 |
Totaal opbrengsten | 5.759 | 842 | 6.601 |
- * De opbrengsten treingerelateerd vervoer in Duitsland betreffen het eerste halfjaar 2021 in vergelijking met een volledig jaar 2020
- ** Door de nieuwe contractvormen in het Verenigd Koninkrijk kan niet meer worden gesproken over additionele bijdragen in verband met corona en wordt geen uitsplitsing gegeven. Voor de vergelijkbaarheid zijn de cijfers over 2020 aangepast. Hiervoor is een bedrag van € 2.037 miljoen gereclassificeerd.
Beschikbaarheidsvergoeding OV/ HRN (treingerelateerd vervoer in Nederland)
Op grond van de regeling beschikbaarheidsvergoeding OV (hierna: BVOV) zoals uitgevaardigd door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft NS recht op een tegemoetkoming voor de omzetderving die NS heeft geleden als gevolg van corona. De tegemoetkoming bedraagt 93% van het geïndexeerde kostenniveau 2019 voor de beschikbaarheidsvergoeding 2021 en 93% van het kostenniveau 2020 voor de beschikbaarheidsvergoeding 2020, verminderd met 100% van de gerealiseerde opbrengsten. Voor 2021 heeft de NS recht op BVOV over het gehele jaar en voor 2020 over de periode 1 maart 2020 tot en met 31 december 2020. NS heeft op basis van een berekening de tegemoetkoming verantwoord voor een bedrag van € 925 miljoen (2020: € 818 miljoen). NS heeft in 2021 een voorschot ontvangen van € 644 miljoen over 2021, zijnde 80% van de berekening op het moment van de aanvraag. Om aanspraak te maken op de beschikbaarheidsvergoeding OV zijn voorwaarden van toepassing, zoals het rijden van een volwaardige dienstregeling en naleving van de aanbestedingswetgeving, een dividendverbod, een verbod op ontslagvergoedingen aan Nederlandse bestuurders en een bonusverbod voor bestuurders en directie binnen de Nederlandse entiteiten. NS is tot de conclusie gekomen dat de beschikbaarheidsvergoeding 2020 en 2021 verantwoord kan worden door deze te toetsen aan de voorwaarden. De BVOV bijdragen over 2020 en 2021 zijn nog niet definitief vastgesteld.
Noodmaatregel voor overbrugging van werkgelegenheid (NOW)
Voor de activiteiten ten aanzien van stationsontwikkelingen en -exploitatie in Nederland is zogenoemde NOW vergoeding (werkmaatschappijregeling) aangevraagd en voor een bedrag van € 15 miljoen (2020: € 24 miljoen) verantwoord als opbrengst. Om aanspraak te maken op de NOW vergoedingen zijn voorwaarden van toepassing, zoals het verbod op managementbonussen, dividenduitkeringen en een akkoord van de werknemersvertegenwoordiging. De van toepassing zijnde voorwaarden van de NOW zijn door NS beoordeeld en NS is op basis hiervan tot de conclusie gekomen dat de NOW vergoedingen verantwoord kunnen worden. De verantwoorde NOW aanvragen zijn nog niet definitief ingediend en vastgesteld.
EMA/ERMA (treingerelateerd vervoer in het Verenigd Koninkrijk)
Het uitbreken van corona heeft ertoe geleid dat de contractvoorwaarden voor Greater Anglia, East- en West Midlands en ScotRail tot en met 20 september 2020 zijn gewijzigd door het Dft middels de zogenaamde EMA’s. Vervolgens heeft de concessieverlener opvolging gegeven aan de termijn van de EMA’s door ERMA’s voor Greater Anglia en West Midlands. Na afloop van deze contractvorm in september 2021 zijn de ERMA’s omgezet naar nieuwe National Rail Contracts (NRC’s). Voor East Midlands is de EMA verlengd tot 16 oktober 2022. De huidige EMA van Scotrail loopt op 27 februari 2022 af, waarna met Transport Scotland een overeenkomst inzake tijdelijke maatregelen (Temporary Measures Agreement) wordt gesloten, die tot 31 maart 2022 duurt.
Overig
Onder Stationsontwikkeling en –exploitatie in Nederland is een bedrag begrepen van € 31 miljoen (2020: € 39 miljoen) met betrekking tot ontwikkelactiviteiten.
Waarderingsgrondslag
Opbrengsten
Opbrengsten worden verantwoord op basis van de vergoeding die is vastgelegd in een contract met een klant. De Groep boekt opbrengsten wanneer deze de controle over een goed of een dienst aan een klant overdraagt. Onder de omzet worden begrepen de vervoersopbrengsten inclusief additionele bijdragen vanuit overheden in het kader van corona en opbrengsten van de overige bedrijfsactiviteiten onder aftrek van kortingen en omzetbelasting.
Verlening van diensten en verkoop van goederen
Opbrengsten uit verkopen van reisrechten worden verantwoord op het moment dat het reisrecht ontstaat. Opbrengsten uit hoofde van abonnementen worden verwerkt in de loop van de tijd en verdeeld over periode in de winst- en verliesrekening over de geldigheid van de abonnementsperiode.
Opbrengsten uit de verkoop van goederen worden in de winst- en verliesrekening verwerkt wanneer de controle over de goederen aan de koper zijn overgedragen, de inning van de verschuldigde vergoeding waarschijnlijk is, de hiermee verband houdende kosten of eventuele retouren van goederen betrouwbaar kunnen worden ingeschat.
Vergoedingen van de overheid of vergelijkbare instanties voortvloeiend uit vervoersovereenkomsten of vervoersconcessies worden in de winst- en verliesrekening verantwoord in de tijd over de periode waarop de vergoeding betrekking heeft.
Additionele bijdrage overheden in het kader van corona
De bijdragen van overheden in het kader van corona worden vastgesteld op basis van de individuele regelingen met diverse overheidsinstellingen en zijn bedoeld ter dekking van gemaakte kosten/tegemoetkoming als gevolg van omzetderving in (een deel van) het boekjaar. De definitieve omvang van deze bijdragen voor 2020 en 2021 zullen in 2022 definitief worden vastgesteld, maar zijn voldoende zeker voor verantwoording in de jaarrekening op basis van IAS 20. De bijdragen zijn toegerekend aan de periode waarop deze van toepassing zijn. De beschikbaarheidsvergoeding in Nederland is vastgesteld op basis van de technische notitie en controleprotocol.
Huuropbrengsten
Huuropbrengsten uit vastgoedobjecten worden verwerkt in de winst- en verliesrekening in de loop van de tijd waarbij deze worden opgenomen op basis van de duur van de huurperiode. Kosten van toezeggingen die worden gedaan als stimulering voor het sluiten van huurovereenkomsten worden als integraal deel van de totale huuropbrengsten verwerkt en lineair verdeeld over de contractperiode. Huurkortingen die als gevolg van corona zijn verstrekt gedurende lopende overeenkomsten voor nog te leveren diensten worden lineair verdeeld over de contractperiode. Huurkortingen die zijn verstrekt met terugwerkende kracht voor reeds geleverde diensten worden niet in mindering gebracht op de opbrengsten maar gaan mee in de beoordeling van verwachte kredietverliezen volgens IFRS 9.