Zitplaatskans

Deze indicator geeft de kans weer dat een reiziger die tijdens de spits in de trein stapt de volledige reis kan zitten. In 2022 kwam de zitplaatskans in de spits op het hoofdrailnet uit op 96,6% (2021: 99,6%). Na twee corona-jaren met scores van (nagenoeg) 100% zitplaatskans door een combinatie van wegblijvende reizigers en relatief beperkt afgeschaalde dienstregeling keerden spitsreizigers in het voorjaar grotendeels terug. Hierop werd de dienstregeling opgeschaald. Vanaf mei reden we door het personeelstekort echter met minder en kortere treinen en daarmee minder vervoerscapaciteit. In september is de Zitplaatskans in de spits relatief laag (91,2%) door de combinatie van ad hoc uitvallende of kortere treinen en groeiende reizigersaantallen. Door vanaf oktober de dienstregeling aan te passen en de inzet van treinen beter te plannen ontstond er ruimte om de drukste treinen te verlengen. Hierdoor steeg de kans op een zitplaats in Q4 tot boven de 95%, wat ruim 1% is boven het niveau van najaar 2019. In dienstregeling 2023 is de structurelere aanpassing van de dienstregeling geoptimaliseerd.

Het personeelstekort had ook effect op de zitplaatskans in de spits op de HSL: 98,0% (2021: 99,9%). In het tweede kwartaal was de frequentie van spitstreinen op de HSL met 3 per uur tijdelijk lager. Daardoor was in deze periode, ondanks lagere reizigersaantallen, ook de zitplaatskans relatief laag. In de tweede helft van het jaar stabiliseerde de kpi-score ondanks de terugkeer van spitsreizigers doordat NS de spitscapaciteit op het drukste deel van de HSL tussen Schiphol en Rotterdam uitbreidde van drie naar vijf spitstreinen per uur. Hierdoor was er voor de meeste reizigers een zitplaats in de spits.

Aantal drukke treinen per werkweek in de spits

Deze indicator meet het aantal spitstreinen per week met alle zitplaatsen bezet en meer dan vier staande reizigers per vierkante meter op de balkons. In 2022 kwam het aantal uit op 51 (2021: 4). Begin 2022 waren er nauwelijks drukke treinen in de spits. Met de geleidelijke toename van reizigers in de spits en stijgende personeelstekorten nam ook het aantal drukke treinen in de spits weer toe. In september konden we nog niet voldoende inspelen op de personeelstekorten en op de terugkeer van reizigers, die sterk varieerde per trein. Met name op de dinsdagen en donderdagen werd de grens voor een drukke trein in september relatief vaak overschreden. Door vanaf oktober de dienstregeling en de inzet van treinen structureel beter te plannen ontstond er ruimte om de drukste treinen te verlengen.
Van drukke treinen was verder vooral sprake als zich rond toch al drukke treinen incidenten voordoen. Denk aan de onvoorziene toeloop van reizigers en door problemen in de operatie, zoals verstoring van de treindienst en – mede daardoor – afwijkingen van de treininzet.