Dilemma’s
Zowel bij de uitvoering van de dagelijkse operatie als bij het maken van haar toekomstplannen staat NS regelmatig voor dilemma’s. We vinden het belangrijk om die dilemma's met de buitenwereld te delen. Op deze manier geven we Nederland een inkijkje in de afwegingen die we in 2022 hebben gemaakt. Hieronder lichten we daarom drie belangrijke dilemma's waar NS afgelopen jaar voor stond uit.
Tevreden reizigers of tevreden medewerkers?
Het personeelstekort van veel sectoren is aan NS niet voorbijgegaan. We hebben veel vacatures voor onder andere hoofdconducteurs, machinisten, V&S’ers, IT’ers en monteurs. Vanaf het voorjaar van 2022 raakte dit onze operatie. NS heeft het tekort vooraf onderschat en te laat ingegrepen in de dienstregeling. Met een extra beroep op onze collega’s konden we de impact voor reizigers enige tijd voorkomen en de dienstregeling blijven rijden zoals gepland. Maar door het personeelstekort en een hoog ziekteverzuim bleef de druk op collega’s toenemen. Een vrije dag opnemen werd voor hen steeds lastiger. Tegelijkertijd nam het aantal reizigers toe. Na twee coronajaren met lege treinen en stations juichten we dat natuurlijk toe. Dit stelde ons steeds meer voor de keuze: minder en kortere treinen rijden om de collega’s lucht te geven, of de dienstregeling in stand houden om zoveel mogelijk reizigers terug in de trein te verwelkomen? We kozen voor minder werkdruk voor onze collega’s en in het najaar voor een afgeschaalde maar voorspelbare dienstregeling voor onze reizigers. Bij de nieuwe dienstregeling hebben we rekening gehouden met de 20% lagere reizigersaantallen ten opzichte van de periode voor corona en de nieuwe reispatronen die we sindsdien zien. Zo kunnen tevreden medewerkers en tevreden reizigers samengaan.
Bezuinigen of investeren in de toekomst?
Door de coronapandemie vervoerden we in 2020 en 2021 veel minder reizigers dan in de jaren daarvoor. NS werd daardoor financieel keihard geraakt en we leden miljarden euro’s omzetverlies. In 2022 kwam de reizigersgroei weer op gang al is die nog steeds ruim 20 procent minder dan in 2019. Minder reizigers betekent minder inkomsten. Tegelijkertijd stegen onze kosten in 2022, onder andere door de hoge inflatie. NS staat zo voor een flinke financiële uitdaging. Onder andere het Kennisinstituut voor Mobiliteit verwacht dat de komende jaren het aantal reizigers flink zal toenemen. Het huidige materieel heeft daarvoor onvoldoende zitplaatsen en is deels verouderd. Nieuw bestelde treinen zijn niet zomaar geleverd. Dat stelde ons voor de keuze: zetten we geld opzij om onze financiële situatie te verbeteren of investeren we nu in de toekomst door nieuwe treinen aan te schaffen? We kozen voor bezuinigen én investeren en bestelden eind 2022 60 nieuwe dubbeldekkers. Zo geven we invulling aan onze rol als maatschappelijk bedrijf en kunnen we ook in de toekomst Nederland bereikbaar houden. Daarnaast hebben we in 2022 continu gekeken hoe we onze kosten kunnen blijven verlagen en inkomsten vergroten.
Vaker stoppen of sneller rijden?
NS wil reizigers zo snel mogelijk naar hun bestemming brengen. Stoppen op tussengelegen stations kost extra reistijd. Daarom stoppen Intercity’s niet overal waardoor reizigers op lange trajecten een stuk sneller reizen. Tegelijkertijd willen we niet alleen reizigers in grote steden goed van dienst zijn maar ook de minder drukke regio’s goed bereikbaar houden. Daarom willen we ook op kleine stations stoppen. Zo vergroten we het gemak van reizigers die hier willen in- of uitstappen.
Het dilemma van het wel of niet stoppen van een Intercity op een station speelde bijvoorbeeld in Noord-Holland. De extra Intercity’s in de spits vanuit Enkhuizen richting Amsterdam stopte niet in Purmerend. Vanaf februari 2023 doet deze dat wel. Door het sluiten van 3 onbeveiligde overwegen (NABO’s) kunnen treinen sneller rijden. De extra stop leidt daarom maar tot een iets langere reistijd voor reizigers vanuit Enkhuizen en Hoorn en het zorgt voor een betere verbinding van Purmerend en omringende dorpen en steden met Amsterdam en de rest van het land. Ook bij de bereikbaarheid van Zeeland speelt dit, zij het op een andere manier. De inwoners wilden juist een snellere verbinding met de Randstad. Nu rijdt er elk uur één snelle Intercity tussen Vlissingen en Amsterdam die de kleine stations overslaat, een andere Intercity stopt daar nog wel.
