Fossielvrij ondernemen

Het is onze ambitie om in 2040 fossielvrij te zijn. Dat lukt als we altijd groene energie kunnen gebruiken zonder afhankelijk te zijn van energie uit fossiele brandstoffen. Dus ook op de momenten dat de wind niet waait of de zon niet schijnt. Om dit te realiseren zetten we in op de zogenoemde trias energetica:

1. Besparen van zoveel mogelijk energie

2. Inzetten van eigen grond en gebouwen in voor duurzame opwek

3. Fossielvrij inkopen

Het doel van Nederland is om de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met 55% te hebben verminderd ten opzichte van 1990. Dat is vastgelegd in het Europese Klimaatakkoord. NS draagt hieraan bij door klimaatneutraal treinvervoer aan te bieden en in de toekomst volledig fossielvrij te opereren. Naast broeikasgassen lijkt de trein verantwoordelijk voor relatief veel uitstoot van fijnstof. We onderzoeken hoe we die kunnen verlagen.

Energie besparen

NS heeft in de afgelopen jaren verschillende maatregelen genomen om energie-efficiënter te worden. Om treinen zo efficiënt mogelijk te rijden (tractie-energie) beschikken onze machinisten en conducteurs over technische hulpmiddelen zoals tablets en smartwatches. Aan het eind van de dienstregeling parkeren zij treinen zo efficiënt mogelijk om onnodig energieverbruik te voorkomen.

Ook op het facilitaire vlak verbeterden we in 2022 onze energie-efficiëntie. In 2022 hebben we alle circa 450 gebouwen en stations geïnspecteerd en mogelijke maatregelen voor verduurzaming van het energieverbruik doorgerekend. Op basis hiervan bepalen we in 2023 hoe we de komende jaren ons vastgoed kunnen verduurzamen. In afwachting daarvan hebben we in 2022 verschillende onderhoudslocaties voorzien van ledverlichting en verschillende stations geïsoleerd. Een aantal installaties voor klimaatbeheersing en luchtbehandeling hebben we vervangen door een klimaatvriendelijker alternatief. NS voldoet per januari 2023 aan de wetgeving om alleen nog kantoren te verhuren die minimaal energielabel C hebben. Om gehoor te geven aan de oproep van de Europese Unie om zoveel mogelijk energie te besparen, hebben we begin 2022 besloten om in de wintermaanden waar mogelijk de verwarmingstemperatuur met twee graden te verlagen. In de zomermaanden koelen we ten opzichte van de buitentemperatuur minder hard.

Duurzame opwek en verduurzamen vastgoed

NS zet gebouwen en grond in voor de opwek van duurzame energie. In 2022 hebben we een proefproject afgerond voor de bouw van een solar carport op een P+R-terrein. Helaas is het vanwege drukte op het elektriciteitsnet niet mogelijk om deze te realiseren. Onze ervaringen nemen we mee in huidige en komende projecten. In 2022 hebben we na onderzoek ook enkele hectares grond aangemerkt als kansrijk voor de combinatie van duurzame opwek van zonne-energie en het vergroten van de biodiversiteit.

Inkoop fossielvrije energie

Voor de elektriciteit die NS jaarlijks verbruikt om treinen te laten rijden, heeft NS met energieleverancier Eneco een contract afgesloten voor de duur van de huidige concessie (tot eind 2024). Het contract was destijds vooruitstrevend omdat de duurzame elektriciteit afkomstig moest zijn van nieuw te bouwen windparken (‘additionaliteit’).
Als het niet waait, rijden onze treinen als back-up op de op dat moment geldende energiemix. Fossiele energiebronnen maken daar ook deel van uit. NS wil op termijn van deze fossiele back-up af. Uit onderzoek met Eneco is gebleken dat technologieën zoals vraagsturing, opweksturing en energieopslag een positieve bijdrage aan onze fossielvrije ambitie kunnen leveren. Daarom zet NS stappen om deze technologieën verder te verkennen en ermee te experimenteren. Een voorbeeld hiervan is onze deelname aan onderzoek van de Europese sectororganisatie Europe's Rail naar energieopslag en slim energiemanagement in de trein en langs het spoor.

Voor gebouwen kopen we net zo veel groene stroom in als ons eigen gebruik. Van 2020 tot en met 2022 hebben we ons gasgebruik volledig groen ingekocht, via Garanties van Oorsprong (GvO’s). Dit zijn certificaten die aantonen dat energie op een hernieuwbare manier is opgewekt. Afgelopen jaar heeft NS besloten om met ingang van het nieuwe leveringscontract voor gas per 1 januari 2023 gasverbruik niet langer te compenseren met GvO’s. Die certificaten zijn schaars en duur geworden. Omdat de vraag naar groen gas het aanbod overstijgt, is er geen garantie dat we met GvO's het gasverbruik daadwerkelijk vergroenen. Verder geeft compensatie met gas-GvO's geen impuls aan de markt om meer groengasinstallaties te plaatsen. Het geld dat we niet aan gvo’s uitgeven, investeren we in het versnellen van het gasarm en gasloos maken van ons vastgoed.