Duurzaam inkopen
NS koopt jaarlijks goederen en diensten in voor gemiddeld € 1,2 miljard. In 2022 werkten we met ruim 3.000 leveranciers in 24 landen. 80% van de inkoop komt van 124 leveranciers en het grootste deel van wat we inkopen (96%) komt uit Nederland en West-Europa. Inkoop bij NS betreft vooral personele, financiële en facilitaire diensten, IT, bouw, communicatie, energie, treinen, spare parts en vervoer.
Maatschappelijk verantwoord opdrachtgeven en inkopen (MVOI)
Vanaf 2022 heeft NS nieuw beleid voor maatschappelijk verantwoord opdrachtgeven en inkopen. Daarmee verduurzamen we de keten en onze dienstverlening. De kern van dit beleid draait om het concreet laten meewegen van duurzamere keuzes in besluitvorming. Afhankelijk van de impact op de duurzame doelen van NS wegen deze ook zwaarder mee. Onze MVOI-eisen staan in de inkoopgovernance en zijn verankerd in de Algemene Inkoopvoorwaarden (www.nsprocurement.nl).
MVOI in aanbestedingsplannen
Bij een aanbesteding geven we invulling aan MVOI door duurzame selectie- en gunningscriteria op te nemen. Enkele succesvolle voorbeelden uit 2022:
-
Bij de aanschaf van nieuwe treinen vraagt NS standaard duurzame oplossingen als een warmtepomp voor het verwarmen van de reizigersruimte, intelligente ledverlichting en buitendeuren die automatisch sluiten nadat iedereen is in- en uitgestapt. Bij de Dubbeldekker Nieuwe Generatie (DDNG) is er specifiek aandacht voor het beperken van het treingewicht, zodat er minder materiaal nodig is om de trein te bouwen en minder energie om ermee te rijden. Op basis van ervaringen bij modernisering van de VIRM-dubbeldekkers hebben we nu voor het eerst aan treinleveranciers een ‘materialenpaspoort’ gevraagd. Hiermee krijgen we inzicht in de herkomst van de toegepaste materialen en kunnen we toezien op de hoge recyclebaarheid van treinonderdelen aan het einde van de levensduur. Met dit materialenpaspoort en de hoge recyclebaarheid loopt NS voorop in de railsector in Europa.
-
De modernisering van de boordnet-installatie van de VIRM, die voor de elektrische voeding van alle treinonderdelen zorgt, realiseert een energiebesparing van 0,4% (16,5 GWh) over de resterende levensduur van de treinserie.
-
Voor OV-fietsen die niet gerepareerd kunnen worden, is een aanbesteding gedaan voor remanufacturing. De fietsen die terugkomen zijn minstens 70% circulair, wat de CO2-uitstoot met ruim 65% vermindert. Daarnaast biedt remanufacturing ruime mogelijkheden voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt voor werkervaring en een kans zich te ontwikkelen.
-
De nieuwe leverancier van bedrijfskleding produceert kleding met 100% circulaire grondstoffen, waaronder biologisch katoen. In het bedrijfsproces zijn ongeveer 10% arbeidskrachten met een afstand tot de arbeidsmarkt werkzaam.
-
Bij de aanbesteding van transport van spoorwegmaterieel in 2021 was fossielvrije dienstverlening een van de gunningscriteria. De intentie was om vanaf 2022 op locaties zonder bovenleiding een hybride locomotief met accu in te zetten. In 2022 zijn aanzienlijk minder ritten gereden dan verwacht, waardoor hiermee niet is gestart.
Leveranciersassessments en Code of Conduct
We nemen Corporate Social Responsibility (CSR)-assessments af bij onze grootste leveranciers. In het sectorinitiatief Railsponsible hebben we afgesproken dat we hiervoor de Ecovadis-standaard gebruiken. In het assessment wordt de leverancier beoordeeld op onderwerpen als milieu, arbeid en mensenrechten, ethiek en duurzaam inkopen. Sinds 2018 hebben we grens waaraan leveranciers minimaal moeten voldoen stapsgewijs verhoogd van 35 naar 50. De leveranciers die de score niet halen vragen we om een verbeterplan en herbeoordeling.
Via onze Code of Conduct maken we leveranciers duidelijk op basis van welke mvo-normen en -waarden we met hen zaken willen doen. Wanneer leveranciers de code niet naleven, gaan we in gesprek en vragen we om een verbeterplan. Bij ernstige overtredingen, zoals corruptie, wordt besloten de relatie te verbreken. In 2022 zijn geen gevallen gerapporteerd van het niet naleven of overtreding van de code.