31. Voorzieningen

Reorganisatievoorzieningen

De voorziening voor reorganisatiekosten heeft tot doel het dekken van de kosten die in het kader van reorganisatiemaatregelen worden gemaakt. Het grootste deel van de voorziening is nodig voor afvloeiingsregelingen, overbruggingsbetalingen en herplaatsing van personeelsleden van wie de functie is opgeheven bij reorganisaties. Belangrijke uitgangspunten bij de bepaling van de reorganisatievoorzieningen ultimo 2022 en 2021 in Nederland zijn:

• het cao eindbod van NS dat is voorgelegd aan cao-partijen en in februari 2021 is geaccepteerd door de vakbonden en de nieuwe CAO afspraken over de periode 1 juli 2022 tot 1 januari 2024;

• inschattingen ten aanzien van doorstroom en uitstroom gedurende de reorganisatie.

Voorziening bodemsanering

De voorziening voor bodemsanering dient voor beheersing en opheffing van milieuschade. De voorziening is berekend met behulp van een disconteringsvoet van gemiddeld 2,5% (2021: 1,5%).

Voorziening doorbetaling onregelmatigheid bij vakantie

De Groep heeft een voorziening getroffen voor de geclaimde onregelmatigheidstoeslagen tijdens vakantie over de bovenwettelijke vakantiedagen. De juridische procedure omtrent dit onderwerp is nog niet afgerond.

Voorziening verlieslatend contract

Betreft voorziening verlieslatend contract voor concessie DISA (Abellio Mitteldeutschland GmbH) met een looptijd tot en met 15 december 2024.

Voorzieningen Abellio Duitsland en overige voorzieningen

De Groep heeft vanaf 30 juni 2021 inschattingen gemaakt van de verwachte uitstroom van middelen die voortkomt uit de beëindiging en afwikkeling van de activiteiten in Duitsland. Hiervoor zijn voorzieningen getroffen. Deze voorzieningen zijn in 2021, met uitzondering van € 10 miljoen (die ten laste is gebracht van de overige bedrijfslasten), ten laste van haar financieringsresultaat verantwoord en zijn opgenomen onder voorzieningen Abellio Duitsland en overige voorzieningen. Deze voorzieningen worden getroffen voor uitstroom van middelen ten aanzien van garanties en afwikkeling van mogelijke andere aansprakelijkheden verband houdend met de insolventieprocedures. Daarnaast is een voorziening getroffen voor verwachte juridische en proces kosten. De garanties die in 2021 voorzien waren in verband met de onzekerheden in de overname van de concessies in Mitteldeutschland ad € 77 miljoen zijn in 2022 vrijgevallen. Deze vrijval is verantwoord onder het netto financieringsresultaat. Verder zijn deze voorzieningen ultimo 2022 opnieuw beoordeeld en vrijwel ongewijzigd vastgesteld. De voorziening voor garanties is een deel van het totaal aan afgegeven garanties zoals is opgenomen in noot 31 van de jaarrekening.

De juridische onderhandelingspositie van de Groep wordt naar verwachting ernstig geschaad als verdere toelichting wordt gegeven over de aard en omvang van de getroffen voorzieningen Abellio Duitsland en overig voorzieningen. De Groep maakt daarom gebruik van de bepalingen van IAS 37.92 en beperkt zich tot bovenstaande toelichting.

De uitkomst van de solventieprocedures in Duitsland is inherent onzeker en het is mogelijk dat kasstromen of bedrijfsresultaten in toekomstige jaren in materiële zin positief of negatief kunnen worden beïnvloed als gevolg van een (on)gunstige uitkomst voor de Groep ten opzichte van de huidige inschattingen die zijn gedaan in deze jaarrekening.

Overige voorzieningen

Chroom 6

Op donderdag 31 januari 2019 heeft het RIVM de resultaten gepresenteerd van het onderzoek Chroom-6 bij het gemeentelijke re-integratieproject tROM in Tilburg. In het Tilburgse project tROM werkten tussen 2004 en 2011 uitkeringsgerechtigden aan onder andere museumtreinen in de toenmalige werkplaats van NedTrain Tilburg. Het RIVM heeft onderzoek uitgevoerd, waaraan NS haar medewerking heeft verleend. Een onafhankelijke commissie heeft aan de hand van de onderzoeksresultaten conclusies getrokken en adviezen geformuleerd. De commissie heeft stevige conclusies getrokken, ook over de rol van NS in het Tilburgse project. De gemeente Tilburg, NS en het Spoorwegmuseum hebben volgens de commissie allemaal steken laten vallen. Begin februari 2019 hebben partijen bekendgemaakt dat zij gezamenlijk en elk vanuit de eigen verantwoordelijkheid tot een regeling komen, om op deze manier zo snel mogelijk duidelijkheid te bieden aan de betrokkenen. NS heeft haar aandeel in de verwachte kosten reeds voorzien per 31 december 2019 en geüpdatet naar de inzichten per 31 december 2022.

Verder heeft de Politie in opdracht van het Openbaar Ministerie (OM) strafrechtelijk onderzoek gedaan, waarbij NedTrain als één van de verdachten werd aangemerkt. NedTrain en de gemeente Tilburg zijn strafrechtelijk vervolgd voor overtreding van de Arbeidsomstandighedenwet en de Wet milieubeheer. Op 1 februari 2023 heeft de rechter uitspraak gedaan. Ten aanzien van de overtreding van de Arbeidsomstandigheden wet heeft de Rechtbank geoordeeld dat het OM niet-ontvankelijk is, omdat de ten laste gelegde overtreding is verjaard. NedTrain is wel wegens medeplegen van overtreding van de Wet milieubeheer veroordeeld tot een geldboete van € 250.000, die is opgenomen in de resultaten van 2022. NS gaat de uitspraak bestuderen voordat wordt besloten om in hoger beroep te gaan.

Chroom 6 NS Personeel

NS heeft in 2022 een regeling ingericht voor collega’s en oud-collega’s die ziek zijn geworden door werken met chroom-6. De (hoogte van de) tegemoetkoming is afhankelijk van de medische aandoening, de verrichte werkzaamheden en de duur van de blootstelling. Ook eventuele nabestaanden kunnen een aanvraag doen voor een nabestaandenuitkering. Eind 2022 waren er 231 aanvragen gedaan eind december heeft NS hiervoor een voorziening getroffen.

Overige voorzieningen betreffen onder andere voorzieningen voor schade ten gevolge van ongevallen en brand, voorzieningen in verband met onderhoud van leasecontracten in Duitsland en voorzieningen voor personeel gerelateerde onderwerpen.